Geen brave Hendrik!



Vonnis Hendrikus van Paasschen

Wat bracht de 21-jarige Hendrikus Marinus van Paasschen uit Willemstad zo van zijn stuk? Waarom vertoonde deze soldaat die gelegerd was bij de Motordienst van de 3e Compagnie in het Garnizoen van Delft dit wangedrag? Kwam het door liefdesverdriet of heimwee en gaf hij er daarom de brui aan? Of waren het de spanningen in Europa die bij deze jonge knaap opspeelden?

Het blijft gissen naar de ware oorzaak van zijn gedrag. Maar dat het die vijfde april 1919 rond 19.00 uur behoorlijk uit de hand loopt, is een feit. De jonge Hendrikus, zoon van Pieter Cornelis van Paasschen en Christina de Hon uit Willemstad, rijdt in zijn vierwielig motorrijtuig met het kenteken H 9723 op de openbare rijweg Oosterhout-Breda. Zijn roekeloze gedrag en rijsnelheid blijken een gevaar voor hemzelf en zijn omgeving. Ook de overweg van de spoorweg Breda-Tilburg is voor deze brokkenpiloot niet veilig. Stoppen voor een afsluitboom vanwege een naderende trein? Hoh maar, daar heeft deze knul nog nooit van gehoord!

Met volle vaart knalt hij tegen de afsluitboom, die daardoor compleet wordt verbrijzeld. De op dat moment naderende trein met het treinnummer 4143 van Breda naar Tilburg moet acuut tot stilstand worden gebracht. Iedereen is in rep en roer. “Het was een behoorlijke klap”, zal de spoorwachter later getuigen.
Hendrikus komt die dag met de schrik vrij, maar zal het later duur bekopen “met een geldboete van vijftig gulden, bij gebreke van betaling te vervangen door vijftig dagen hechtenis.”

Ongetwijfeld is zijn regelmatig terugkerende wangedrag meegerekend bij het vaststellen van deze straf. Zelfs het Hoog Militair Gerechtshof in Utrecht buigt zich nog over de zaak. Want, dit recalcitrante heerschap had wel meer op zijn kerfstok! De straflijst van deze op 3 januari 1918 in dienst getreden soldaat laat meteen al op 10 mei 1918 zien, dat hij weinig zorg heeft voor zijn wapen. Zo verschijnt hij die dag bij de oefening met een karabijn, waarop nog zand zit van een oefening van twee dagen eerder. Voor straf wordt hij hiervoor vier dagen vastgezet in de politiekamer.

Terwijl hij hier zit, maakt hij misbruik van een per ongeluk aan hem uitgereikte verlofpas. Gniffelend verlaat hij de politiekamer om te gaan genieten van zijn "verlof"… Ook daarvoor krijgt hij weer straf: twaalf dagen politiekamer. En zo gaat dit nog even door. Maandelijks wordt het ‘ongewenste gedrag’ van de heer Van Paasschen bijgewerkt op een straflijst die langzaam overvol raakt en niet één maar meerdere A-4'tjes telt…

Een bladzijde van de straflijst van Hendrikus van Paasschen