17de-eeuwse kaarten van drie generaties Visscher

Ducatus Brabantiae nova delineatio per Nicolaum I. Viβcherum Anno 1661
Gedruckt t’Amsterdam Claes Lanβ. Viβcher. 1656 (Brabant-Collectie)

Kaartenliefhebber in hart en nieren? Dan heb je nog tot en met 13 april de tijd om het grootste kunstobject én pronkstuk van de Brabant-Collectie in de bibliotheek van Tilburg University te bewonderen: de Roman-Visscher-kaart. 

Deze op linnen gemonteerde, fraai ingekleurde wandkaart met een totale afmeting van 167 x 217 cm is te zien tijdens de mini-expositie ter gelegenheid van het 175-jarig jubileum van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant. In 1986 is hier de Brabant-Collectie uit voortgekomen.

De kaart komt uit de unieke verzameling historische kaarten en stadsprofielen van de Amsterdamse kaartenfirma Visscher uit de 17e eeuw. Dit pronkstuk geeft een schat aan informatie over de geschiedenis van het Hertogdam Brabant. De latere uitbreiding met gravures van stads- en dorpsgezichten van Pieter Hendriksz Schut aan weerszijden van de kaart, inclusief een titelstrook en een geografische beschrijving heeft de decoratieve waarde van de kaart aanzienlijk verhoogd.

Je treft op de mini-expositie ook objecten aan die gerelateerd zijn aan deze kaart. Daarnaast topografische afbeeldingen, stadsplattegronden, vestingwerken, historieprenten en nieuwskaarten. Kortom een mooie selectie van het unieke werk van drie generaties Visscher (vader, zoon en kleinzoon).

‘Het Huis Visscher’, zoals de heren ook wel werden genoemd, waren in de 17e eeuw een van de belangrijkste kaartenproducenten. Stichter van het huis was de etser, graveur, drukker en  uitgever Claes Jansz. Visscher (1587-1652). Hij leerde het vak in het atelier van de vermaarde Willem Jansz. Blaeu. In 1610 begon Claes Jansz voor zichzelf onder de naam ‘In de Visscher’. Na zijn dood in 1652 volgde zijn enige zoon Nicolaes Jansz. Visscher I hem op, die op zijn beurt weer werd opgevolgd door zijn zoon, Nicolaas Visscher II. Na de dood van de kleinzoon leidde zijn vrouw, de weduwe Elisabeth Verseyl, de zaak nog tot 1713. In 1720 werd het bedrijf overgenomen door Andries de Leth. Deze 17de-eeuwse firma is in de cartografiewereld nog steeds een begrip op het gebied van nieuwskaarten, historieprenten, landschappen en atlassen.

Op de kaarten van ‘Het Huis Visscher’ wordt de cartograaf soms afgebeeld met zijn attributen en een steur of zijn de cartouches voorzien van vissers (Brabant-Collectie)

Mini-expositie
De mini-expositie is nog te bewonderen tot en met 13 april 2012 in Tilburg University – Library building (niveau 0 en 1), Warandelaan 2 in Tilburg.