Schiettuig in archiefdoos (deel 1)

Dit historische wapen ligt op een canvas holster tentoongesteld in een van de vitrines in het BHIC

Dat het BHIC kilometers aan archiefdozen met ‘oud papier’ in zijn depots heeft staan, hoeven wij je natuurlijk niet meer te vertellen. Maar wat doet die 6-schots 9.mm revolver eigenlijk in een van onze vitrines? Hoe is deze in onze Citadel terecht gekomen en welk spannend verhaal gaat er achter schuil?

Ruim 25 jaar na de oorlog, ergens midden jaren zeventig van de vorige eeuw, meldde zich ten gemeentehuize van Schijndel de heer Cor Laanen uit Dinther. Hij klopte aan bij de gemeentesecretaris S.E. van Berkum met een revolver in een canvas holster en een doosje kogels. Van Berkum was hoogst verbaasd en ging er eens goed voor zitten. Cor Laanen legde de revolver op zijn bureau en stak van wal: “Ik kom u dit historische wapen brengen dat in de oorlog is gebruikt bij een overval op het distributiekantoor in Schijndel.” Laanen bleek een van de actieve leden te zijn van de knokploeg en had de revolver bij zich die toen gebruikt was.

De heer Laanen wilde graag dat dit wapen tentoongesteld zou worden in het gemeentehuis van Schijndel. De secretaris aanvaardde dit historische schiettuig in dankbaarheid, maar had zich daarmee ook een probleem op de hals gehaald: ten eerste was het wapen nog goed bruikbaar en de patronen waren scherp, dus tentoonstellen in een vitrine bracht wat risico’s met zich mee. Bovendien was het een illegaal wapen, en de gemeente had geen vergunning tot het hebben van schietwapens. Eigenlijk was nog het minste probleem dat het gemeentehuis niet eens over een tentoonstellingsvitrine beschikte. Ambtelijke oplossing: het wapen verdween voorlopig in de la van het bureau van de secretaris en daar bleef het stilletjes liggen.

In mei 1946 werd in Schijndel een grote optocht gehouden ter herdenking van de bevrijding. Talloze wagens waarop gedenkwaardige gebeurtenissen uit de afgelopen donkere periode uitgebeeld werden, trokken in een lange stoet door het dorp. Iedereen die niet op een wagen zat of meeliep in de tocht, stond langs de kant. De overval op het distributiekantoor op 24 juli 1944 is wel een van de meest in het oog springende verzetsdaden in Schijndel geweest. (Fotocollectie BHIC)

Tot in 1976 Justitie de mogelijkheid opende om illegale wapens straffeloos in te leveren. Op 2 juli overhandigde de secretaris een 6-schots 9.mm revolver aan de groepscommandant van de rijkspolitie te Schijndel, met het verzoek het wapen onklaar te maken en weer terug te krijgen als historisch voorwerp van de gemeente Schijndel. Nadat de meester-geweermaker van de rijkspolitie in ’s-Hertogenbosch zijn veiligheidswerk gedaan had, kwam de revolver terug in Schijndel, maar nog steeds niet in een vitrine: het werd een archiefdoos in de archiefbewaarplaats van het voormalige streekarchief Langs Aa en Dommel.

En nu, sinds 2005, dan toch permanent tentoongesteld in een vitrine van het BHIC in de Bossche Citadel.
Rest natuurlijk de vraag hoe die overval op het distributiekantoor verliep. Wat hadden ze allemaal buitgemaakt én welke notabele (ja, ja, je leest het goed) was daar bij betrokken?
Nieuwsgierig? Lees aanstaande vrijdag het vervolg!