Oranjegekte in 1932?

Met de Regiohistoricus op pad...
 

De oranje fontein op de Markt in Schijndel...

Op donderdag 7 juni 2012 zag uw regiohistoricus oranje water komen uit de fontein op de Schijndelse Markt. Dat was minder verrassend dan het lijkt, want de afgelopen weken kleurde het EK-Voetbal heel Nederland oranje. De 1-0 nederlaag tegen Denemarken op 9 juni deed daar (nog) niets aan af.

Ook tachtig jaar geleden was het Nederlands elftal populair. Op zondag 16 oktober 1932 werd in Brussel een interland gespeeld tegen België. De N.V. Europa Express te Haarlem zette extra treinen naar Brussel in. Vanuit Amsterdam vertrok die ochtend om 6.10 uur een D-trein. Via Haarlem, Leiden, Den Haag en Rotterdam bereikte deze tegen half 9 Roosendaal. West-Brabanders konden dus daar instappen. Zij betaalden voor een retourkaartje 2e klasse inclusief gereserveerde zitplaats  f 3,50 en 3e klasse  f 2,50. Om vier minuten over 10 was de trein in Brussel-Noord.

Vanuit Arnhem vertrok om 7.43 uur ook een extra trein. Deze pikte in Oss (8.23), ’s-Hertogenbosch (8.41) en Tilburg (9.06) eveneens Brabanders op om daarna via de toen nog bestaande spoorlijn over Baarle Nassau-Hertog richting België te rijden. De prijzen varieerden van f 6,25 voor de Ossenaren 2e klas tot f 3,- voor de Tilburgenaren 3e klas. Hun trein arriveerde om 11.23 uur in Brussel-Noord.

Was zo’n voetbalreisje betaalbaar? Voor de gewone man niet of nauwelijks, want in 1932 werd een uurloon van 50 cent lang niet door iedereen verdiend. Bovendien was de economische crisis op zijn dieptepunt en zaten dus veel kostwinners zonder werk thuis. Vandaar dus het vraagteken achter de titel boven deze blog.

Degenen die het wel konden betalen, keken wellicht verbaasd op, toen de trein stopte bij het eerste Belgische station. Stel je voor: om half 9 uit Roosendaal vertrokken zijn en dan tien minuten vóór half 9 aankomen in Essen! Dat had alles te maken met het feit dat Nederland in 1932 als standaardtijd de Amsterdamse tijd aanhield. Die viel niet samen met de Midden-Europese tijdzone (met onder andere Duitsland), maar ook niet met de West-Europese, die wel werd gevolgd door België. Zo kwam het dat Nederland toen 19 minuten en 32,13 seconden vóór liep op België,  zodat de horloges van onze voetbalsupporters na het passeren van de grens 20 minuten moesten worden teruggezet.

Ondanks de klokperikelen beleefden de Nederlanders een goede dag in Brussel, want hun elftal won met 3-2 van de Rode Duivels. Glansrollen waren er voor Van de Broek, Van Run en de Feijenoorder Puck van Heel. Dus de stemming zal er goed in gezeten hebben, toen de extra treinen weer noordwaarts reden. Zo goed dat menig horloge ook de volgende ochtend nog achter liep….