De misdaad van Petronella

BHIC beschikt over een groot aantal arresten van de rechtbank van Den Bosch. Deze arresten geven een ongefilterd beeld van het leven in vorige eeuwen. Bij een onderzoek naar het leven van de bijzondere vrouw Petronella Roestenburg (1826-1899) werden in deze stukken zeer interessante gegevens over haar verkregen. 

...Schilderij van de Brabantse schilder Martin Roestenburg (1909-1966)...

In 1817 werd Jan Baptist Roestenburg door het Assisenhof in Den Bosch in verband met een inbraak in een woonhuis veroordeeld tot een openbare geseling met roeden, alsmede zes jaar dwangarbeid in het Haagse rasphuis. Een zware straf, waar ook zijn gezin zeer onder te lijden had. Zijn jongste dochter Petronella, geboren te Oisterwijk in 1826, trof het al evenmin. Nadat zij in 1860 vroeg weduwe was geworden, leek het haar - ook in het belang van haar jonge kinderen - verstandig snel te hertrouwen. De nieuwe echtgenoot Jan Korthout ontpopte zich echter als een onverbeterlijke dronkaard, die zijn gezin verwaarloosde en zijn vrouw Petronella meermalen mishandelde. Op de ochtend van 14 oktober 1868 werden zijn buren door de dochter van Petronella gewaarschuwd dat Korthout was overleden.

Op aanklacht van de Officier van Justitie werd Petronella Roestenburg gearresteerd. Zij werd ervan verdacht haar man met bijlslagen om het leven te hebben gebracht. Petronella bekende haar daad, maar betoogde dat zij geen andere uitweg had gezien. Op de zitting van het Bossche getuigde haar 12-jarige dochter Maria, een kind uit het eerste huwelijk van Petronella, dat haar moeder vele malen tot bloedens toe was geslagen. Zelf was zij door haar stiefvader ontelbare malen verkracht. Het misbruik was al twee weken na het huwelijk van haar moeder met Korthout begonnen. Ondanks de ontlastende verklaringen van Maria en van de buren werd Petronella Roestenburg veroordeeld tot de straffe des doods, in het openbaar te voltrekken.

Koning Willem III besloot Petronella gratie te verlenen en haar doodstraf om te zetten in een gevangenisstraf van drie jaar, een besluit dat op veler instemming mocht rekenen. Mede naar aanleiding van deze strafzaak werd in 1870 door de Nederlandse Tweede Kamer besloten de doodstraf in vredestijd af te schaffen. Na het uitzitten van haar straf leidde Petronella een turbulent leven. Zij trouwde met een marskramer, maar werd na een aantal jaren opnieuw weduwe. Daarna verhuisde zij naar België, waar zij trouwde met een weduwnaar die binnen het jaar overleed. Pas haar vijfde en laatste man, Jacobus Verresen, overleefde haar.
Wil je nog veel meer weten over het bijzondere leven van Petronella? Lees dan hier verder.

Heb je dit blog met plezier gelezen? Het is van de hand van Siep Schaafsma, onze eerste echte gastblogger, die het verhaal samen met Henk de Zeeuw heeft opgesteld. Ben jij ook op een mooi verhaal gestuit tijdens je genealogische of historische onderzoek? En wil je dat verhaal delen? Stuur het in! Niet te lang (rond de 250 woorden), illustratie erbij en we plaatsen het op ons weblog. Wie durft? :-)