Saaie carnavalsfeesten in het Roomse Zuiden...

...Veel tieners gaan met carnaval gekleed als hun idool Lady Gaga ...

"Wat wordt het dit jaar met carnaval? Hoe ga ik verkleed, als Egyptische prinses of Romein misschien?" Het lijkt misschien nog ver weg maar vele Nederlanders van 'onder de rivieren' zijn het hele jaar bezig met de voorbereiding van carnaval. Deze traditie is al eeuwenoud, maar toch hebben de katholieken zich niet elk jaar van onze geschiedenis feestelijk kunnen uitdossen.

In het jaar 1919 werd door het Militair Gezag bekendgemaakt dat het op 2,3,4,9 en 30 maart verboden was "zich gemaskerd, vermomd of verkleed op den openbaren weg te vertoonen".

Dit verbod gold alleen voor de provincies Limburg, Noord-Brabant en Gelderland ‘ten zuiden van den Boven-Rijn.' Alleen voor het Roomse Zuiden dus. Dit ging ongetwijfeld over carnaval!

Het verbod van het Militair Gezag op maskers en verkleedpartijtjes tijdens carnavalsfeesten in 1919

In 1919 waren de Europese grootmachten nog steeds verwikkeld in de Eerste Wereldoorlog, ondanks de wapenstilstand die in november 1918 gesloten was. Nederland was ingesloten tussen verschillende landen die met elkaar in oorlog waren. De definitieve vrede werd pas op 28 juni 1919 in Versailles getekend.

Bovenstaand verbod moet in de context van deze oorlog gezien worden. De genoemde dagen in maart komen precies overeen met het carnavalsfeest van dat jaar. Op 30 maart vond overigens het ‘halfvasten’ plaats, dat vroeger ook uitbundig gevierd werd met bijvoorbeeld balfeesten. Tijdens de carnavalsfeesten gingen vele katholieken verkleed en vaak ook gemaskerd de straat op. Maar in oorlogstijd kan dit tot zeer gevaarlijke situaties leiden, bedacht het Militair Gezag. Met al die feestelijke maskers, kostuums en hoedjes waren mensen immers onherkenbaar en wie weet wat er onder al die vrolijke rokjes en tenues schuilging!

In 1916, toen de Eerste Wereldoorlog nog volop aan de gang was, werden er pas echt draconische maatregelen door het Militair Gezag genomen. Niet alleen mocht je geen maskers of kostuums dragen, maar je mocht ook geen toneelstukken opvoeren en zelfs het maken van muziek was uit den boze. Bovendien moesten alle "lokalen bestemd tot gezellig verkeer" om 12 uur ’s nachts hun deuren sluiten!


Gedeelte van de strenge maatregelen van het Militair Gezag in 1916

Ook vandaag de dag zien we voorbeelden van dit soort veiligheidsmaatregelen. Zo verklaarde George W. Bush in 2001 de oorlog aan het terrorisme. Tijdens een oorlog is het namelijk gemakkelijker om bepaalde zaken te verbieden. Steeds vaker hoor je in verschillende landen stemmen opgaan voor een boerkaverbod. Daarbij speelt zeker mee dat je dragers van een boerka moeilijk kunt herkennen en in deze tijden van dreigend terrorisme zou dat volgens sommigen gevaarlijk kunnen zijn.

Bovenstaande bekendmakingen van het Militair Gezag moeten dus als een veiligheidsmaatregel worden gezien ten tijde van oorlog. Al met al zullen het tussen 1914 en 1919 bijzonder saaie carnavalsfeesten zijn geweest, zo zonder muziek en al die verklede piraten, ridders en prinsessen!