Open monumentendag 2012 in... Haren

Regiohistoricus op pad

...Voorbereiding ruilverkaveling met dorp op de achtergrond...
Foto: Daan Scholte. Collectie Stadsarchief Oss

Op zondag 9  september 2012 kreeg het dorpje Haren bij Oss een invasie van fietsers te verwerken. Dat had alles te maken met het prachtige weer en Open Monumentendag, maar bij het Erfgoedlokaal Haren was ook gratis koffie met peperkoek en cake…

Uiteraard ging het bij het Erfgoedlokaal niet alleen om de inwendige mens. Een bord met foto’s van de Beerse Maas en de hutten in de polder lokte de meeste mensen naar binnen, waar veel meer was te zien: foto’s en films over de perikelen van de Maas, archeologische vondsten, een compleet rustaltaar dat vroeger werd opgesteld in de route van de Harense processies.

...Links de Dennenburgsedam en 
rechts de dorpenweg in aanleg...
Foto: Daan Scholte. Collectie Stadsarchief Oss

Uniek waren enkele foto’s van omstreeks 1950, gemaakt door de Osse fotograaf Daan Scholte en deel uitmakend van de collectie van het Stadsarchief Oss. Je zag landmeters en bodemkundigen aan het werk, in de velden rondom Haren. Zij bereidden de eerste grote ruilverkaveling voor, een ingreep die de Maaskant voorgoed veranderde. Tegelijkertijd werd de Dorpenweg aangelegd. Het “Groen van Toen”, thema van de Open Monumentendag 2012, is er dus niet meer.

...Ontvangst bij Erfgoed Lokaal...

Op de foto’s waren ook delen te zien van de Groenendijk en de Dennenburgse Dam. Deze moesten het water keren van de Beerse Maas. Vooral de Groenendijk, die het dorp Haren beschermde tegen het Beerse Maaswater uit het Land van Ravenstein, is berucht geworden. Inwoners van de Ravensteinse dorpen Dennenburg en Deursen trachtten de dijk door te steken en kwamen daardoor in conflict met mannen uit Haren die dat wilden voorkomen. De Groenendijk en de Dennenburgse Dam overleefden de ruilverkaveling niet; ze verdwenen met  het “Groen van Toen”.


Toch eindigen we niet in mineur. Binnen de bebouwde kom van Haren zijn nog restanten aanwezig van de middeleeuwse dorpsakkers of –essen. De gemeente Oss en Projectbureau Orbis bekijken momenteel in hoeverre het mogelijk is elementen van dit oude “dorpslandschap” terug te brengen. Haren gaat voor “Groen van Morgen”!