Rampjaar 1581 in Megen heeft meer gezichten

Dat er een grote brand was geweest in Megen in 1581, dat was allang in de annalen terug te vinden. Maar wat er dat jaar nu precies was misgegaan, bleef bijna vierenhalve eeuw geheim. Totdat er drie mannen in 1627 vertelden over de rampen die zich enkele decennia daarvoor elkaar opvolgden...

Onze regiohistoricus Henk Buijks was naar iets heel anders op zoek. Maar spittend in het archief van de Commissie van Breda - ingesteld in 1798 tijdens de Bataafse Republiek - viel zijn oog op een opmerkelijk stuk, opgesteld in 1627 door de griffier Mercelis. Hierin vertelden drie oudere Megenaren van rond de zeventig wat er bijna vijftig jaar eerder was gebeurd. Gabriël Rutten (oud-president schepen), Willem Jacobs (oud-schepen en kerkmeester) en Sebert Jans van Altforst (poorter) beschreven hoe er dat jaar niet één maar zeker vier branden hebben gewoed.

Allereerst ging op Driekoningenavond het kasteel van Megen in vlammen op, door 'onachtzaamheid van het Spaanse garnizoen', zo staat te lezen. Enige tijd later kwamen de Staatse troepen onder leiding van Willem van Oranje uit Grave en Nijmegen. Zij legden onder meer de kapel van Sint-Antonius in Megen in de as. En op 25 juli van dat jaar kwamen Staatse troepen de rest van Megen in brand steken.Ook de molens moesten het ontgelden, net zoals de Sint-Servatiuskerk en de Megense parochiekerk.

Niet één grote, uitslaande brand dus die Megen in 1581 in de as legde maar een reeks aan opeenvolgende, tragische gebeurtenissen. Met dank aan de drie Megenaren die hun verhaal vertelden en de griffier die het allemaal vastlegde. Al zou het nog even duren voordat zijn belangrijke verslag werd aangetroffen.