Over Vondel en faillissementen

...van het dossier uit het archief van de Arrondissementsbank Den Bosch... 

De Remmington schrijfmachine was - met een waarde van 55 gulden - het duurste apparaat dat te vinden was in de NV Gomarus Sigarenfabrieken, v/h Norbert van Reuth in Eindhoven. Het bedrijf ging failliet in 1938 en daarom werd een lijst opgemaakt van de inventaris van de fabriek. De inventarislijst geeft een aardige inkijk in de bedrijfsvoering. Vanaf dit jaar zijn deze stukken openbaar.

Het feit dat er honderd zitplaatsen waren, zegt iets over het arbeidsproces in de fabriek van Norbert van Reuth. Met verder 'drie oude stoelen' - à 75 cent - en een 'bruin geverfd bureautje' - met een geschatte waarde van 4 gulden 50 probeer je je een beeld te vormen hoe Van Reuth zijn bedrijf heeft gerund.

Ten eerste is de keuze voor de naam van het bedrijf opvallend: Gomarus, bekend als voorman van de contraremonstranten. De link naar sigaren is niet direct duidelijk. Maar Van Reuth stond bekend om zijn liefde voor de literatuur. Volgens overlevering ging hij lezend naar zijn werk en kwam hij na de middagpauze weer lezend terug. Hij publiceerde over Vondel in de nieuwe reeks van de Dietsche Warande. Vondel en Gomarus waren tijdgenoten in de gouden eeuw. Zou dat het aanleiding zijn geweest om de fabriek hiernaar te noemen? We weten het niet. Wel is na te gaan hoe de fabrieken van Gomarus eruit hebben gezien want dat vinden we op deze site van Ouw Woensel.

...van de inventarislijst...

Verder zien we op de inventarislijst van Van Reuth dat een 'electrische klok' twee gulden waard is en het kacheltje met kolenkit zeven gulden. Alles bijelkaar komt deurwaarder Gerardus van Hoorn uit op een bedrag van 1626 gulden en 70 cent. Daarna wordt het bedrijf opgeheven 'door insolventie na faillissement'. Einde van de exploitatie van een sigarenfabriek 'met al hetgeen daartoe in den ruimsten zin behoort'.

Meer weten? In het archief van de Arrondissmentsrechtbank Den Bosch valt veel meer te ontdekken, ook over faillissementen van bijvoorbeeld de Stoomschoenenfabriek Van Schijndel te Waalwijk, Germania Schoenencentrale te Den Bosch en fabriek Hollandsche Stoel en Meubelindustrie in Oirschot. Maar ook Vereniging de Katholieke Kring uit Den Bosch, Coop. Vereniging de Unie van verzekerden ter behartiging hunner belangen bij verzekeraars te Den Bosch, Maatschappij tot exploitatie Radiocentrale St. Jan te Den Bosch gingen in 1938 over de kop. Tussen de stukken vinden we overigens ook één bank die zijn hoofd niet boven water wist te houden; die van Leon Hartog, bankier in Waalwijk. Failliet door frauduleus gedrag.