maandag 25 februari 2013

De prijs is het bewijs

...prijsboek Grave (met wapen)...


Het BHIC in Grave zit nu vijf jaar aan de Arnoud van Gelderweg 73 in Grave. In het kader van het lustrum verzorgt Leny van Lieshout drie maanden iedere maandag een blog over bijzondere archiefstukken. Vandaag deel drie.

Overal op de Latijnse scholen van vroeger, ons tegenwoordige VWO, werd onderlinge competitie aangemoedigd. Wie in enig jaar de beste was van zijn klas (meisjes zaten er nooit in) werd beloond door de plaatselijke overheid of door een kerkelijke dignitaris. De leerlingen in kwestie kregen altijd hetzelfde soort geschenk: een (studie)boek, in het Latijn of zelfs Grieks, soms in het Nederlands, en keurig in perkament of leer gebonden. In veel gevallen stond voorin een omschrijving van de prestaties met gegevens over naam en klas. Iedere stad van enige naam liet op voor- en vaak ook achterkant in reliĆ«f het stadswapen stempelen. 

De classicus Jan Spoelder promoveerde in 2000 op dit soort ‘prijsboeken’. Hij vermeldt ook Grave, en dat is bijzonder, want Grave had maar een zeer kleine Latijnse school. In de bijlagen bij de stadsrekeningen,  hier in het BHIC bewaard, zijn enkele rekeningen van prijsboeken te vinden, soms met de namen van de winnaars erbij. Op een rekening uit 1658 staat zelfs de aankoop van het stadsstempel vermeld. Er zijn ook oudere rekeningen en die boeken waren kennelijk dus nog niet gestempeld. 

Helemaal bijzonder is dat er van de weinige herkenbare Graafse prijsboeken maar liefst twee, allebei in het Latijn, bewaard zijn gebleven. Op de tentoonstelling in Grave zijn de werken van de dichter Plautus uit 1619 (boeken verouderden destijds niet zo snel als nu!) te zien. Het andere exemplaar, met de werken van Seneca, is te zien in het Graafs Museum.

Meer weten over de Latijnse School? Hier vind je meer over deze school in Ravenstein
Wil je meer blogs lezen van Leny? Kijk dan hier.

Geen opmerkingen: