Amerikaans bezoek in Grave

Robert Nielen Ogden samen met auteurs Piet van de Wijenberg en Jan Veekens op zoek naar sporen van voorouder Andries Nielen in het Graafse archief

Robert Nielen Ogden begint al aardig op zijn over-overgrootvader te lijken. Ook hij maakte afgelopen week namelijk een lange reis; van Amerika naar het kleine vestingstadje Grave. Zijn voorouder Andries Nielen (1850-1940) kan met recht een wereldreiziger genoemd worden. Hij vertrok in 1867 uit het Brabantse Haps om zijn geluk in Amerika te beproeven. En dat geluk heeft hij gevonden, aldus zijn achter-achterkleinzoon Robert, die met duizenden foto's heeft bijgedragen aan een boek over de Brabantse succesvolle 'businessman'. Naar aanleiding van dat boek bezocht hij deze week ons archief in Grave.

 

In maart 2010 verscheen, na veelvuldig archiefonderzoek, bewerking van duizenden foto's en een stroom van correspondentie tussen Nederland en Amerika, het boek 'Andries Nielen: Brabantse emigrant, zakenman, wereldreiziger, fotograaf.' De auteurs, Piet van de Weijenberg en Jan Veekens, hebben veel te danken aan de achter-achterkleinzoon van Andries. Zijn familie en de bibliotheek in Cincinnati beschikken namelijk over vele foto's, die gemaakt zijn door Andries Nielen.

Andries Nielen (1850-1940): een wereldreiziger van formaat!

Een eigen 'librarian' en Japanse kunstenaars

Toen Nielen in 1867 het ruime sop koos en naar Amerika vertrok, was hij pas een jongen van zeventien jaar oud. In het begin van zijn carrière verkocht hij medische tijdschriften en later ontpopte hij zich als fotograaf, die kiekjes maakte 'all over the world': van Japan tot Brazilië, van Cuba tot Nederland.

Van al deze foto's heeft zijn tweede vrouw, Dora Hartkemeier, verschillende albums samengesteld en deze zijn uiteindelijk terechtgekomen bij de moeder van Robert. Dora, die overigens op achttienjarige leeftijd al voor Andries werkte en hem ook vergezelde op zijn vele reisjes, was volgens Robert een echte 'librarian' en zorgde voor het bewaren én beschrijven van de vele foto's.

Nielen schoot gedurende zijn leven zo'n 30.000 plaatjes, waarvan ongeveer de helft bewaard is gebleven. Hij maakte overigens gebruik van een prachtige techniek om foto's kleur te geven. Hij liet dit doen door Japanse kunstenaars, die elke foto met de hand inkleurden. Vele foto's zijn overigens verschenen in het National Geographic Magazine.

Contact met Nederland

Ook in Nederland waren er foto's van de hand van Andries bewaard gebleven. Zo bezat de schoonfamilie van Piet van de Weijenberg verschillende foto's die de Brabantse fotograaf in Nederland had gemaakt. Deze familie was namelijk verwant aan Andries Nielen. Met dank aan verschillende connecties in Amerika komen Piet en Jan in contact met Robert en ontstaat het idee om een boek te publiceren met Hollandse kiekjes uit de omvangrijke collectie van Nielen.

Robert heeft de twee auteurs 'geweldig geholpen, vooral ook bij het verstrekken en kwalitatief verbeteren van foto's',  zo staat in het dankwoord van het boek. De achter-achterkleinzoon van Andries heeft zo'n anderhalf jaar gewerkt aan het digitaliseren van 3000 losse foto's en van enkele fotoalbums, die waren gemaakt door Dora.

Enkele foto's van Nielen uit Haps uit één van Dora's albums

Eerste 'serious visit' aan Nederland

Robert verblijft negen dagen in ons kikkerlandje, waarbij een bezoek aan de geboorteplaats van zijn voorouder natuurlijk niet mocht ontbreken. Helaas was de boerderij van de familie Nielen al in 1926 gesloopt. Ook het archief in Gave werd vereerd met een bezoek om enkele archiefstukken over zijn familie te bekijken. Zo lieten Jan en Piet het bevolkingsregister van Haps zien, waar de emigratie van Andries en zijn moeder staat opgetekend. Verder werden natuurlijk ook andere genealogische bronnen bestudeerd, zoals geboorte- huwelijks, overlijdens- en transportakten.

Robert geeft aan dat dit zijn eerste 'serious visit' aan Nederland is. De vorige keer was hij op doorreis naar Duitsland en verbleef hij slechts twee dagen in Amsterdam. Wie weet wordt deze nazaat van Andries Nielen ook wel een heuse wereldreiziger...

Vind je dit interessant? Lees dan ook:

- Afscheid van mijn Brabant

- Zelfmoord van voormalig succesvol acteur