maandag 14 oktober 2013

Vier kantjes drama uit de 19de eeuw

...uit het archiefstuk gemeente Werkendam...
Het handschrift is onberispelijk, het taalgebruik evenzeer. Maar de inhoud van de vier kantjes toont een aaneenschakeling van dramatische gebeurtenissen. Vrijwilliger Han Vrinten wees ons op dit archiefstuk vol leed.

"Op heden zaterdag den zestienden Mei agtien hondert agtien S morgens om half acht uren", zo begint het relaas, "is door Klara Kieboom, weduwe van Johannes Sigmond bij het bestuur dezer Gemeente verklaard dat haar ongehuwde Dogter Gerritje gepasseerd Dingsdag avond om zeven uren, zijnde geweest den Twaalfden Mei, was bevallen van eend dood kind, zijnde van het vrouwelijke geslagt, verzoekende permissie om het Zelve ter aarde te bestellen." Dat is op zich al een intrieste gebeurtenis maar in dit verhaal pas het begin van nog meer veel leed.

Want wat blijkt? Het meisje is bevallen op het toilet en daar is het kindje ook in beland. Dat vindt de burgemeester van Werkendam ook een "zonderlinge wijze van bevallling". En ook de verdere omstandigheden worden als "zeer vreemd voorkomend" betiteld. De overbuurman wordt ingeschakeld om het lichaampje weer boven water te krijgen. Dat lukt maar vervolgens heeft de buurman "hetzelfde Kindje weder in de put van 't Secreet laten zinken."

...keihard leed in een keurig handschrift...
Op aandringen van de vrouw van de buurman wordt het meisje weer opgediept en buiten neergelegd. Maar ook dat gebeurt niet zonder huiveringwekkende details. "Zij heeft vervolgens twee dakpannen erover heeft gelegd opdat de honden hetzelve niet Zoude wegslepen." En zo gaat het verder, over de ontstellende "plons in het secreet" die is gehoord na de bevalling. Los van al deze angstwekkende beschrijvingen zijn we door dit archiefstuk getuige van een inktzwarte gebeurtenis in een vermoedelijk troosteloos leven. "Kieboom is in arrest genomen en in verzekerde bewaring gesteld."
 
Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Glas-in-dood
- Ondergang van de familie Cuppen

Geen opmerkingen: