De papegaai van Nuland

...medaillon...

Het waren barre tijden, de laatste decennia van de zestiende eeuw. De Tachtigjarige Oorlog was in volle hevigheid losgebarsten en in de Meierij van ’s-Hertogenbosch zwierven plunderende en strijdende troepen van de Spaanse koning en van de Republiek der Verenigde Nederlanden rond. Als een sprinkhanenplaag teisterden ze het openliggende platteland, terwijl de Bosschenaren zich veilig verschanst hadden achter hun dikke stadsmuur.

Ook Nuland leed onder deze terreur. De kanunniken van het kapittel van Sint-Jan, die er voorzagen in de pastoorsplaats, waren bang dat ook de Nulandse kerk niet veilig was. Daarom lieten ze de meest waardevolle voorwerpen in twee kisten inpakken en naar de stad brengen. Daarin zaten vooral kleding en documenten van financiële aard. Maar er zat ook iets heel anders in: een heuse papegaai!

...Koningsvogel...

 Maar dan wel een in een zilveren uitvoering. De notaris die de inhoud van de kisten op schrift stelde, omschreef de vogel in 1583 als volgt: Item eenen silveren papegay, hangende aen een silveren roos, met twee silveren plaeten, toebehoorende (zoo tscheenen) der schutteryen van Nulandt.

De papegaai van het Nulandse gilde aardde niet in de grote stad of ze konden in Nuland niet zonder hem. Hoe het ook zij: in 1585 haalde Daniel Welten hem op. Moest de guld misschien schieten?

...Oudste schild...

Het gilde van Sint-Anthonius Abt in Nuland weet niet wanneer het opgericht is. Tot nu toe hielden de broeders het jaar 1599 aan als oudste vermelding, te lezen op een schildje van het gilde. Dat kan nu 1583 worden.

...Achterkant van het schild...

De papegaai hebben ze nog steeds in Nuland. Een prachtexemplaar. De zilveren roos waarover de notaris sprak blijkt een mooi rond schildje te zijn. De twee zilveren platen hingen er een eeuw geleden nog aan. Kunsthistorisch is het geheel geschat op rond 1550. Dat is vermoedelijk ook de tijd waarin het gilde is gesticht, net als dat van Geffen. Nu nog de gildekaart zien te vinden!

Deze tekst is van de hand van gastblogger (en onze rijksarchivaris) Jan Sanders. Ben jij ook op een mooi verhaal gestuit tijdens je genealogische of historische onderzoek? En wil je dat verhaal delen? Stuur het in! Niet te lang (rond de 250 à 350woorden), illustratie erbij en we plaatsen het op ons weblog. Wie durft? :-) 

Vind je dit interessant? Lees dan ook: 
- Gildezilver
- Op zoek naar Rendonk