maandag 8 september 2014

'Ick sal U noijt verlaaten'

Een loze belofte van Zepherin Peelen, die de zwangere Magdalena verliet voor een ander...
We kennen ze allemaal: prinsen op het witte paard die woest aantrekkelijk zijn, je hart veroveren en je vervolgens doodongelukkig achterlaten. Dergelijke rokkenjagers bestonden ook in de vroege 18e eeuw, zo blijkt uit het archief van het dekenaat Cuijk. De arme Magdalena van Doorn wordt in 1704 betoverd door haar prins Zepherin Peelen met zijn mooie praatjes, maar deze liefdesgeschiedenis kent geen 'happy end.' Haar lotgevallen zijn zelfs zó dramatisch dat de gemiddelde soapserie er nog een puntje aan kan zuigen...

Veel smeecken en soet praaten
Het begon allemaal bij juffrouw Ebben, de tante van Zepherin. We lezen dat Magdalena bij haar als 'mijdt' in dienst was en dat Zepherin elke gelegenheid aangreep 'omme de genegenheijt der Eijsersche te winnen.' De 'Eijsersche' is Magdalena, omdat zij in 1707 een aanklacht indiende tegen het wangedrag van Zepherin.

Laten we echter eerst terug gaan naar de dagen waarop er nog geen vuiltje aan de lucht was. Peelen was dagelijks bij zijn tante te vinden en hij wendde 'alle vlijdt en list' aan om Magdalena voor zich te winnen. Uiteindelijk was dit gelukt, getuige het rechterlijke verslag: '(...) door veel smeecken en soet praaten de Eijsersche haare gunst en lieffde gewonnen heeft.'

'Schildtpaddedoosie'
 Zepherin liet het niet bij woorden alleen. Hij gaf Magdalena zelfs als ultiem teken van zijn trouw een 'schildtpaddedoosie, mit silver ingeleijdt', een soort tabaksdoosje. Magdalena vertrouwde hem volkomen en na dit geschenk werd de 'vlijselijcke conversatie wederomme vernieuwt en hervat.'
Een wel heel bijzonder teken van trouw: een schildpadden tabaksdoosje! Magdalena gaat overstag en er vindt 'vlijselijcke conversatie plaats met alle gevolgen van dien...
Deze conversatie mondde uit in een zwangerschap; iets waar Zepherin Peelen niet op had gerekend en ook niet op zat te wachten!

Vuile eieren
Aanvankelijk probeert de charmeur onder zijn plichten uit te komen. Hij zou wederom 'alle vlijdt' hebben aangewend om Magdalena ertoe te bewegen 'omme mit eene andere derde vlijselijcke conversatie te houden en alsulcken derde tot vader van het kindt te denomineeren ende gelijck men seght, op vuijle eijeren te setzen.' Niet bepaald een liefdevol voorstel, waar Magdalena dan ook niet op ingaat.
Ze smeekt hem om toch met haar te trouwen, zoals hij had beloofd, maar hij heeft niet meer naar haar 'ommegesien.' Zelfs het 'snuijffdoisken' heeft ze weer terug moeten geven aan haar verloofde.

Op 7 maart 1704 bevalt Magalena van een dochter, maar Zepherin is nergens te bekennen. Hij is om 'alle dese gevolghe te ontvlughten' in Spaanse dienst getreden! Ondertussen heeft 'Eijsersche eenighe Jaare mistroostigh mit haar Kindt blieven sitzen...'



Peelen windt ook Mechtildis om zijn vinger en trouwt met haar
Dit is nog niet het einde van het verhaal; het wordt zelfs nog erger! Inmiddels was Peelen, ondanks zijn trouwbelofte aan Magdalena, getrouwd met iemand anders, ene Mechtildis Arts uit Boxmeer. Ook zij was 'wederomme van hem bevrught,' lezen we in een ander gerechtelijk stuk. Tegen dit huwelijk gaat Magdalena in protest, vooral ook omdat zij gedefloreerd (ontmaagd) was en Zepherin haar eer dus had geschonden...

De uitspraak...
Na allerlei getuigen gehoord te hebben, besluiten de geestelijke rechters dat de beklaagde alsnog met Magdalena moet trouwen of dat hij haar een flinke smak geld moet betalen voor de 'defloratie, kraamkosten en alimentatie aan t Kindt tot nu toe gedaan eens de somme van ses hondert rijksdaalders, het kindt te onderhoude...'

Tot slot nog één dramatisch stuk uit dit dossier dat we jullie écht niet willen onthouden; de geschreven verklaring van Magdalena van Doorn zélf, die verklaarde dat Zepherin haar beloofd heeft te trouwen 'ende noijt te verlaaten.' Een loze belofte, zoals we nu weten...


Dramatiek ten top: de verklaring van Magdalena zelf!

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
Familiedrama in Boxmeer
- Vier kantjes drama uit de 19e eeuw



2 opmerkingen:

Anoniem zei

Mannen bedriegers en vrouwen te goedgelovig. Het lijkt 2014 wel.

BHIC zei

Tsja, sommige dingen veranderen nooit :) Daar kwam de dochter van Magdalena overigens ook achter, want ook zij belandde later in de rechtbank en klaagde haar man aan. Binnenkort een blog over deze arme Sibilla en haar liefdesperikelen...