Het einde van de ' verdrietige saecke'

Welke smeuïge details werden voor de 'cuijsche ooren en gedagten' van de rechter achtergehouden?

Zo, het zit erop. Alle getuigen in de zaak van Petrus Bufflée en Sibilla van Doorn zijn gehoord. Nu is het aan de rechters om alle verhalen, roddels en feiten tegen elkaar af te wegen en tot een zorgvuldige, weloverwogen beslissing te komen. Maar eerst doen Sibilla en Petrus allebei nog een laatste, emotionele oproep aan de rechters om hun hachje te redden. Wie krijgt er gelijk? We lezen het deze week in de spannende ontknoping van deze achttiende-eeuwse rechtszaak...

Rekenwonder
Sibilla werd in deze rechtszaak bijgestaan door haar momboir Gerard van Leunen. Hij voert een vurig pleidooi om Petrus Bufflée achter de tralies te krijgen. Zo rekent hij uit dat Sibilla precies in de 37e week, dus de 9e maand, na de Sambeekse kermis in 1732 is bevallen van een dochter: 'waaruit claar is te sien dat de opposante op den 31sten augusti 1732 bij den geopposeerde geweest en getracteert zijnden, doenmaals ook van hem is beswangert geworden.'

De momboir heeft kennelijk nog nooit van te laat of te vroeg geboren kinderen gehoord. Toch presenteert hij het als sluitend bewijsstuk. Verder voert hij aan dat de rechters geen enkele manspersoon hebben kunnen vinden die 'godt en ziel vergetent genoeg was om (...) onder ede te verclaren' dat hij met Sibilla vleeselijke conversatie heeft gehad. Alle verklaringen zijn uitsluitend gebaseerd op roddels, aldus Van Leunen.

Adam en Eva?
Momboir Gerard van Leunen wenst verder geen woorden vuil te maken aan de roddels van de soldaten en de buurvrouwen. Volgens hem moeten de 'cuijsche ooren en gedagten' van de rechters bespaard worden en niet worden verveeld met 'dusdanige obschene en goddelosen veltstuckjes.'

Zelfs Adam en Eva worden erbij gehaald in de expliciete beschrijvingen!

Toch is hij in het fragment hierboven zelf ook erg expliciet in zijn bewoordingen. De synoniemen die meermaals terugkomen in dit dossier zijn zeer vindingrijk te noemen. De liefhebbers kunnen deze uitspraken zelf lezen in deze blogreeks, maar het woord 'Eva(is)snuijter' wilden we jullie toch niet onthouden. Petrus meende echter niets met deze 'snuijter' te maken te hebben gehad!

Petrus als slachtoffer
Vervolgens was het de beurt aan Petrus. Hij ontkent 'nochmaels wel uijtdruckelijck dat oijt eenige vleeselijcke conversatie met voornoemde Sijbilla heeft gehadt' en hij wenst een eind te maken aan 'deese verdrietige saecke.' 

Petrus wil aan deze 'verdrietige saecke een Eijndt maecken'

Bufflée ontkent niet alleen de beschuldiging van Sibilla, hij kruipt zelfs in de slachtofferrol! Lees hieronder maar van welk 'quaedt' hem door 'Schele Sibil' was aangedaan:

Wie is hier nu het slachtoffer?

Tot slot legt Petrus uit dat hij er niet op uit is om Sibilla schade toe te brenge, maar dat het hem alleen te doen is om een huwelijk met 'sijn lieffste Theresia Sijben', met wie hij al officieel verloofd is.Wat denk je? Zou hij gelijk krijgen en toestemming om met zijn geliefde te trouwen?

Eind goed, al goed?
Na lang beraad hebben de rechters een oordeel geveld 'ten voordeele van Peter Bufflée en ten nadeelen van gemelden Sibilla.' Meteen doet de laatste een appel en gaat dus in beroep tegen deze beslissing. Maar in plaats van de goedkeuring van dit appel af te wachten, vragen Petrus en Sibilla beiden uitstel aan bij de 'wereldlijke rechters', om zo de zaak onder de geestelijke rechter onder compromis te stellen.

Op 18 november 1733 wordt dat compromis tussen beide partijen gesloten bij Mattheus van den Broeck. Petrus en Sibilla hadden duidelijk geen behoefte aan lange (en kostbare!) gerechtelijke procedures: 'omdat eene sware procedure te dugten stond, tot voorcominge van alle het welke soo verclaarden beijde de comparanten (...) van hier door geen het minste nadeel te willen toebrengen aan de geestelijke off wereldlijcke jurisdictie.'

Van Sibilla ontbreekt na deze datum ieder spoor, maar Petrus Bufflée trouwt te Boxmeer met zijn geliefde Theresia Sijben en kan in elk geval ongestoord zijn gang gaan: hij zet maar liefst vijf kinderen op de wereld!

Lisette Kuijper - medewerkster studiezaal Grave

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Zo moeder, zo dochter?
- Vunzige verklaringen
- Bemoeizuchtige buurvrouwen