Een geschiedenis van Nederlandse dienstmeisjes

Nog niet zo lang geleden hadden veel huishoudens in Nederland een dienstmeisje. De meisjes woonden in, en stonden dus dag en nacht paraat. Meestal bleef het niet bij huishoudelijke taken alleen: niet zelden nam `het dienstje ook de opvoeding van de kinderen voor haar rekening. 

...het pas veschenen boek Alstublieft, mevrouw!...

Journaliste Tialda Hoogeveen sprak met zeven voormalige dienstmeiden. Dames op leeftijd, van wie enkele ouder dan negentig jaar, vertrouwden haar hun verhaal toe: waaruit het werk bestond, tegen welke problemen ze aanliepen, hoe de verhoudingen lagen en hoe die gaandeweg begonnen te verschuiven. Van het verhaal van een jong meisje dat in de jaren twintig door haar ouders op pad werd gestuurd om de kost te verdienen, tot het verhaal van een vrouw die zelfs in de roerige jaren zestig nog als dienstmeid aan de kost moest komen. In Alstublieft, mevrouw! vertelt Tialda Hoogeveen de meeslepende geschiedenis van de Nederlandse dienstmeisjes.
Dienstmeisjes zijn ook veelvuldig - en in verschillende vormen - terug te vinden in ons archief.Kijk maar eens mee...

Catharina van den Dungen is met haar opmerkelijke relaas te vinden is in de schepenprotocollen Heesch. Op verzoek van Isaacq Vester verklaart zij dat ze twee jaar als dienstmeid bij Antonij van den Heuvel heeft gewoond. "Op de terugweg naar Heesch naar Vinkel op de heide Jan Rijnders van Venrooij is tegengekomen en onder belofte van trouw met hem is meegegaan."

  

...Uit het parochiearchief H. Antonius Abt te Reek blijkt dat je als dienstmeid soms ook nog wat kon erven...

Maar volgens de criminele vonnissen zouden sommige dienstmeisjes ook nog wel eens een greep in de kas doen. Erger is het wanneer een dienstmeid - Catharina Melchert in dit geval - verdacht van "dood door schuld." Tussen 1824 en 1834 staan in de archieven van rechtbank Den Bosch maar liefst vier dienstmeiden die worden verdacht van kindermoord.

...Anna Maria van der Aa...

We zijn natuurlijk ook benieuwd naar verhalen van dienstmeisjes uit deze omgeving. Daarvoor hoeven zij niets op hun kerfstok te hebben; ook verhalen van jarenlange trouwe dienst zijn meer dan welkom! Op onze website staat een mooie foto van Anna Maria van der Aa, dienstmeid in Brabant. Meer verhalen zijn altijd welkom... Wie helpt ons er aan?

Marilou Nillesen

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Mooi portret
- De vreeselijke brand te Den Dungen