Scheervlucht over Maasdonk 1993-2014

...herinneringen aan Maasdonk vastgelegd...

Op een zonnige augustusdag in 2014 vlieg ik over onze provincie en speciaal over het werkgebied van het BHIC. Aangekomen boven Maasdonk vraag ik de piloot om een rondje te draaien over de drie kerkdorpen Geffen, Nuland en Vinkel. Hij doet dat keurig en binnen vijf minuten overzien we de ligging van de gemeente Maasdonk tussen grote broers ’s-Hertogenbosch en Oss, die straks allebei een stuk van deze gemeente mogen inlijven. Al rondcirkelend besef ik tevens dat het samenstellen van een boek over deze nog jonge gemeente wel iets heeft van een scheervlucht. Immers, je overziet enkele grote lijnen, maar van wat daaronder ligt, pik je maar af en toe een detail op.

Ten tijde van de rondvlucht zijn Mechtilde Meijer en ondergetekende ruim een half jaar bezig met een gedenkboek voor de inwoners van Maasdonk. We worden begeleid door een redactiecommissie met daarin vertegenwoordigers van Lokale Omroep Vladeracken en de gemeente. Vladeracken nam het initiatief tot dit project. De omroep verwacht tegen eind 2014 ettelijke tienduizenden euro’s over te hebben, geld dat vóór 2015 moet zijn besteed, en liefst aan iets leuks voor alle inwoners: een boek! Ook het gemeentebestuur voelt voor dat idee. Niet vreemd, want Maasdonk kent een zekere traditie op dat terrein – denk aan de publicaties bij het begin van de gemeente in 1993 en bij gelegenheid van de opening van de snelweg tussen Rosmalen en Geffen in december 2005.

Het project begint met een oproep aan de bevolking bijdragen voor het boek – foto’s en eventueel teksten – aan te leveren. Verder hebben de samenstellers de taken duidelijk verdeeld: Mechtilde, communicatievrouw ‘pur sang’, doet interviews met bekende en vaak tevens kleurrijke inwoners van Maasdonk. Van mij wordt een duik in de geschiedenis van de drie kerkdorpen verwacht. Ze blijken onderling nogal te verschillen, maar zijn wel op elkaar aangewezen. Vandaar de titel van het boek: “Drie-eenheid in verscheidenheid”. Ook de gemeentelijke herindeling en de grenzen komen aan bod. Dat verhaal begint al veel eerder dan 1993 en het biedt bovendien kansen om het ‘waarom’ van de herindeling van 2015 naar boven te halen. Het onderzoek, in de archieven van Maasdonk en van de provincie, levert boeiend materiaal op. Zo blijkt het verloop van de oude gemeentegrens tussen Rosmalen en Nuland – dwars door de dorpskom van Nuland – nogal eens voor problemen te hebben gezorgd, en al in 1946 was er sprake van ‘Groot Oss’. Maar er komen ook voetangels en klemmen bloot. Gedurende de 22 jaar dat Maasdonk bestaat, rommelt het nogal eens binnen het gemeentebestuur. Enkele raadsleden en wethouders en zelfs een burgemeester lopen daarbij averij op. Ook dergelijke zaken mogen in het boek niet onbesproken blijven, maar zonder de betrokkenen verder te beschadigen.

De oproep aan derden blijft niet onbeantwoord: we worden bedolven onder het materiaal, zodat er keuzes moeten worden gemaakt. Uiteindelijk worden er uit alle drie de dorpen bijdragen geleverd, waaronder molenverhalen uit Geffen en Vinkel. En de Osse bouwhistoricus Hein Hundertmark legt de bouwgeschiedenis van de middeleeuwse kerk van Geffen vast, naar aanleiding van de restauratie van de kerk tijdens het eerste decennium van de nieuwe eeuw. Die kerk was één van de details die ik tijdens mijn scheervlucht over Maasdonk zag. Daarna werd mijn aandacht getrokken door de gebouwenmassa’s van Oss en ’s-Hertogenbosch, aan de rand van mijn blikveld……

Henk Buijks

Belangstellenden kunnen het boek kopen via de heemkundekringen in Geffen en Nuland voor 15 euro. [foto's bij dit blog: Henk Buijks]  

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Maasdonk in vogelvlucht
- Dakloos