Slaag jij voor de inburgeringscursus tot Brabander?

...Nicolaas Cann, geboren in Leeuwarden en toch een Brabander...

Deurwaarder aangevallen? Overspel gepleegd? Of iemand vermoord? In die gevallen kwam je tussen 1591 en 1795 voor de Raad van Brabant te staan. De Raad bestond uit zeven raadsheren. Uit echte Brabanders, wel te verstaan.

In de Raad zaten onder andere griffiers, openbaar aanklagers en deurwaarders. Eén ding hadden de heren allemaal gemeen: het waren échte Brabanders. Tenminste, dat moesten zij volgens de voorwaarden van Blijde Inkomste - een soort verre voorloper van de Grondwet - wél zijn. Waren zij het niet, dan konden ze toch worden benoemd want dan werden ze tot Brabander genaturaliseerd. Zoals bijvoorbeeld Nicolaas Cann, geboren in Leeuwarden maar dankzij zijn naturalisatie tot Brabander benoemd tot raadsheer in 1663.

...naturalisatie van B. Halfwassenaer...

Ook Bernardus J.J. Halfwassenaer wordt - ruim een eeuw later - genaturaliseerd. En hoewel de term inburgeringscursus nog een aantal eeuwen op zich laat weten, wordt er wel geëxamineerd, blijkt uit zijn Akte van naturalisatie uit 1780:

"Mitsgaders daarop het schriftelijk advis van den Advocaat Fiscaal om verscheidene reeden en consideratien ons daartoe moveerende". Er is dus - om moverende redenen - een advies gevraagd van de advocaat-fiscaal, zeg maar de openbaar aanklager van de Raad. Dat moet positief zijn geweest want er wordt ingestemd met de naturalisatie; Halfwassenaer mag zich vanaf dan een echte Brabander noemen.

Een erg strenge examinatie was het kennelijk niet en bovendien moet Halfwassenaer niet de meest omstreden kandidaat zijn geweest. Hij komt namelijk nog veel vaker voor in ons archief: eenmaal als hij poortersrechten krijgt (1778), verder als hij een wapenvergunning krijgt als opper-jagermeester van de Kroon (1806) én tot benoeming tot Ridder in de Koninklijke Orde der Unie (1809). Een Brabander om trots op te zijn ;-)

...van Brabander tot Ridder (uit archief Familie van de Mortel - De La Court, T 305, invnr 870)...  

Onderzoek doen in het archief van de Raad en Leenhof van Brabant, een van de belangrijkste archieven bij historisch onderzoek in Brabant tot 1811, is nu nog eenvoudiger geworden. Dat komt omdat het BHIC in ’s-Hertogenbosch nieuwe online zoekingangen heeft gemaakt. Daarnaast zijn grote delen van het archief gescand. Het betekent een schat aan personen, plaatsen en gebeurtenissen. In een serie blogs lees je enkele van deze pareltjes uit dit archief.