Over de “narigheid die de tijd meebrengt”

...detail uit de briefjes van huisarts Mehler...

Het zijn kleine briefjes, bijna niet meer dan kattebelletjes maar de inhoud is indrukwekkend. Huisarts Mehler uit Maassluis zit tijdens de Tweede Wereldoorlog een tijd lang gevangen in Beekvliet en geeft met zijn briefjes een inkijkje in het leven daar.

In het kleinseminarie Beekvliet in Sint- Michielsgestel wordt op 4 mei 1942 kamp Sint-Michielsgestel geopend. De eerste bewoners zijn 460 toonaangevende Nederlanders, waaronder politici, burgemeesters, hoogleraren, geestelijken, advocaten, schrijvers en musici. Tot eind 1944 worden honderden notabele Nederlanders als gijzelaar vastgehouden. Hoewel het regime niet enorm zwaar is, is er de constante dreiging gefusilleerd te worden, als vergelding voor verzetsacties. Dreiging die ook enkele keren bewaarheid wordt

De gijzelaars komen uit het hele land, ook uit Maassluis. Onder hen bevinden zich A. Wagner (vader van de latere president-directeur van Shell), burgemeester P.A. Schwartz, directeur gemeentewerken ir. J. van den Akker, commissaris loodswezen H.J. Hoogen Stoevenbeld, B. G. Kreiter, B.J. van Garderen en huisarts L.J.W. Mehler. Van Henk Don ontvingen wij afdrukken van bedankbriefjes van deze huisarts Mehler.

..." Gelukkig is de stemming goed"...

De ouders van Henk Don – Piet en Lena Don - bestieren in die jaren samen een bakkerij op de Hoogstraat 2 in Maassluis. Ze hebben te doen met de zeer geziene huisarts en verrassen hem met lekkernijen. In de bedankbriefjes schemert ook de betrokkenheid van de huisarts met het gezin Don door. Zoals in het briefje van 30 oktober 1943. Mehler meldt dat het echtpaar Don dat de “speculaasjes, biscuitjes, koekjes, appelen en het prachtige wittebrood” allemaal buitengewoon lekker heeft gesmaakt.

Maar het briefje blijkt ook heel wrang: Mehler meldt dat hij als meer dan vijf maanden weg is uit Maassluis “zodat Uw beide dochters wel een heel stuk groter zullen zijn geworden”. Hij vervolgt: “Zoals U wellicht gehoord heeft, werden hier Donderdag 51 gijzelaars ontslagen maar het zal U bekend zijn dat de 3 Maassluizers zijn gebleven. Gelukkig is de stemming goed bij alle kampgenoten, zonder uitzondering.”

Ruim een maand later – op 8 december 1943 - schrijft hij opnieuw aan het echtpaar om te danken voor de “St. Nicolaas-verrassing”. Mehler schrijft dat hij hoopt dat de familie “niet al te zeer geplaagd zult worden door al die narigheid die de tijd meebrengt.” Hij sluit af met: “We zullen hopen dat aan alles spoedig een einde zal komen.” Na de oorlog verlaat Mehler Maasluis om ergens anders zijn praktijk voort te zetten. Inwoners van Maassluis houden een inzamelingsactie en schenken hem – ondanks de moeilijke na-oorlogse jaren - een groot cadeau.

Henk Don stuurde ook foto’s van de bibliotheek van Beekvliet, gemaakt nadat het kamp werd gesloten. Stille getuigen van een aangrijpende periode.

Marilou Nillesen

Vind je dit interessant? Lees dan ook:
- Beekvliet
- Vijf dingen die je moet weten over de bevrijding van Sint-Michielsgestel