woensdag 9 september 2015

Frauduleuze notaris loopt tegen de lamp

Een opmerkelijk verhaal uit ons Vele Handen-notarissenproject. De vrijwilligers van het project zijn opmerkzaam tijdens het invoeren, zodat er regelmatig bijzondere en interessante inschrijvingen van notarissen voorbij komen. Ook van notarissen die er zo hun eigen werkwijze op na blijken te houden...

In 1665 was de functie van notaris in ’s-Hertogenbosch vacant. Daarom werd Johan Keijsers aanbevolen door de schepenen van ’s-Hertogenbosch aan het Leenhof van Brabant om deze functie in te vullen. Zij stuurden in 1665 een brief aan het Leenhof waarin staat dat Keijers “een Jongman is, van Eerlijcke Lieden gebooren, ende van goede comportementen, oock de practijcque wel geoeffent”. Het leenhof heeft daar gehoor aan gegeven, want in 1675 duikt Johan weer op in hetzelfde archief. Dit keer niet positief.

...De latere "practijcque" zou anders uitpakken dan de geschepenen hadden gedacht...
In hetzelfde archief bevindt zich namelijk een dossier over hem met daarin een lijst van alle frauduleuze zaken waarmee Keijsers te maken had. Op de lijst is te zien dat hij verschillende mensen opgelicht heeft, waaronder een marktschipster, een advocaat en een aantal boeren uit Wolfsberg (Dui).

...enkele frauduleuze zaken van Johan Keijsers...
Naast de lijst is ook een proces overgeleverd, waarin Keijsers wordt aangeklaagd wegens fraude en valsheid in geschrifte. In het proces is te lezen dat Keijsers de procuratie vervalst heeft die hij van Adriaen van der Horst in goed vertrouwen had gekregen. Om een onderhandelingspositie te hebben, veranderde hij het te besteden bedrag van fl.800,- naar fl.1200,- gulden zonder zijn opdrachtgever in te lichten. Adriaen dacht zelf eerder aan fl.600,- à fl.800,-… Een flink verschil!

...het stuk dat verhaalt over de valsheid in geschrifte...
Blijkbaar gebeurde het vaker dat notarissen niet geheel volgens het boekje werkten. Om misstanden in het Brabantse notariaat tegen te gaan, publiceerde de Raad van Brabant in 1732 een affiche met de consequenties van een onnauwkeurige administratie: de notarissen, griffiers en secretarissen waren verplicht om de plaats en datum te vermelden op officiële stukken. Kwam men bij controle uit bij een overtreding? Dan werd een boete van fl. 25,- (bijna 300 euro!) uitgeschreven. Was men hardleers? Bij een tweede overtreding werd het boetebedrag verdubbeld.


Wil je meer informatie over de Brabantse notarissen? Of wil je meehelpen met het inkloppen van de repertoria? Kijk dan op de website van Vele Handen.

Yvonne Verstappen

Vind je dit interessant? Lees dan ook:

De beste verhalen via e-mail ontvangen?

Geen opmerkingen: