Osse botergiganten vertrekken naar Rotterdam

...reclamemateriaal van Jurgens...

Op 20 maart 1929, ’s avonds om half tien, rijdt een vrachtwagen in volle vaart de veerpont bij Alblasserdam op. De chauffeur, die zijn voertuig niet meer in bedwang heeft, kan er nog net uitspringen voordat het gevaarte door de ketting aan de andere kant van het vaartuig heen breekt en in de rivier de Noord plonst. Door de schok zinkt ook de veerpont. Gelukkig kunnen de chauffeur en de veerman zich redden. 

In de gezonken vrachtwagen blijkt de hele inboedel te liggen van twee arbeidersgezinnen uit Oss. Die verhuizen naar Rotterdam vanwege de verplaatsing van de Osse margarinefabriek van Jurgens naar de havenstad. Het vertrek van Jurgens uit Oss komt niet uit de lucht vallen. In 1927 zijn de vroegere aardsconcurrenten Jurgens en Van den Bergh samengegaan in de Margarine Unie. Van den Bergh, ooit in Oss begonnen, besloot al in 1890 te verkassen naar Rotterdam, een veel betere uitgangspositie voor de export.

Vanaf het moment van oprichting van de Margarine Unie staat het vrijwel vast dat Jurgens zal volgen. Dat is dus de donderwolk die het hele jaar 1928 boven Oss hangt, want er werken 800 mannen en vrouwen bij het bedrijf. Daar komt bij dat het fabriekscomplex vrijwel in het stadscentrum ligt, tegenover de Grote Kerk. Leegstand is zeker dan rampzalig.

In januari 1928 komen de eerste onheilstijdingen: het hoofdkantoor van Jurgens in Nijmegen en delen van het bedrijf in Oss zullen worden verplaatst naar Rotterdam, waar een nieuwe fabriek wordt gebouwd. Enkele afdelingschefs moeten binnen drie maanden verhuizen, voor 40 medewerkers dreigt ontslag. Naarmate het jaar vordert, verschijnen er meer van zulke berichten. Dan breekt 1929 aan, het jaar van de beruchte Beurskrach in Wallstreet, New York. Die vindt plaats op donderdag 24 oktober, “Black Thursday”.

De Osse “Zwarte Zaterdag” is eerder: 30 maart! Dan sluit Jurgens de poorten voorgoed. 400 mensen worden werkloos. Wie ouder dan 45 is, met minimaal 25 dienstjaren, krijgt wel een pensioen, en er is een gratificatie voor mensen tot 45 met minimaal 10 dienstjaren, maar velen vallen buiten de boot. Dat geldt niet voor de collega’s die naar Rotterdam vertrekken. Voor hen is er nog toekomst bij Jurgens. Bedenk in dat verband dat de lichten van de gezonken verhuiswagen bij Alblasserdam nog brandden, toen het voertuig vier uur later werd opgetakeld uit het water!

Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad

Geschreven door: 
Henk Buijks

Vind je dit interessant? Lees dan ook: 
- Toen een auto nog niet gewoon was
- De Hertogswetering

De beste verhalen via e-mail ontvangen?